KMINEK ZWYCZAJNY (łac. Carum carvi L.) roślina dwuletnia. W pierwszym roku wegetacji tworzy przyziemną rozetę liści oraz wytwarza gruby korzeń palowy. W drugim roku wydaje łodygę kwiatostanową w górnej części rozgałęzioną, wysokości do 1 m, nagą, kanciastą, wewnątrz pustą. Liście ma podwójne lub potrójne pierzaste, o długich ogonkach, pochwiasto rozszerzonych. Na szczytach rozgałęzień łodygi tworzą się kwiatostany złożone baldachy. Kwiaty małe, białe lub różowe, pięciopłatkowe. Kminek kwitnie w maju lub czerwcu, a owoce dojrzewają w pierwszej połowie lipca. Roślina obcopylna, zapylana przez owady, chętnie oblatywana przez pszczoły. Owocem jest rozłupka, łatwo rozpadająca się na dwie, posiadające zdolności kiełkowanie przez 2-3 lata. Kminek występuje w Europie, Azji i północnej Afryce. Występuje w stanie dzikim dość pospolicie w całej Polsce. Rośnie na łąkach, pastwiskach, miedzach i przy drogach. Potrzeby zielarskie w całości zabezpiecza się z upraw.
Surowcem zielarskim jest owoc kminku oraz olejek kminkowy, otrzymywany przez destylację z parą wodną dojrzałych owoców. Kminek należy do roślin o dużych wymaganiach glebowych i pokarmowych. Wymaga gleby żyznej, ciepłej, wilgotnej, w dobrej kulturze, zasobnej w wapń. Dobrym przedplonem dla kminku jest okopowe lub motylkowe. Nasiona wysiewa się wprost do gruntu w siewie czystym lub częściej współrzędnie z innymi roślinami jednorocznymi, takimi jak kolendra, czarnuszka, mak i groch. Zapewnia to plon w pierwszym i drugim roku uprawy. Nasiona wysiewa się pod koniec marca lub na początku kwietnia.
Owoce kminku zawierają od 2 do 7% olejku eterycznego, którego głównymi składnikami są karwon, limonen, karneol i dihydrokarwon. Ponadto olej tłusty, flawonoidy, poliacetyleny, leukoantocyjany, związki białkowe, cukry, kwasy organiczne i kumaryny oraz witaminy A i D.
Owoce kminku stosowane są w postaci naparów lub mieszanek jako wsparcie dla procesów trawiennych. Zarówno owoc, jak i pozyskany z niego olejek zawiera związki, które pobudzają wydzielanie soków trawiennych oraz rozkurczają mięśnie gładkie w obrębie układu pokarmowego, działając wiatropędnie.
Same owoce kminku są również stosowane jako przyprawa do mięs, wędlin, pieczywa, serów oraz w gospodarstwie domowym do kwaszenia kapusty i sałatek warzywnych. Używany jest również w przemyśle alkoholowym do produkcji likierów ( kminkówka, alasz ). Zielone nasiona kminku stanowią składnik pieprzu ziołowego i przyprawy curry. Olejek kminkowy służy jako dodatek do wyrobu past do zębów, płynów do odkażania jamy ustnej, mydeł, płynów przeciwbakteryjnych, kremów kosmetycznych i perfum.
[1] Nowak, T.Z., Zioła dla zdrowia dzieci
[2] Senderski M.E., Prawie wszystko o ziołach
[3] Wydawnictwo Naukowe PWN Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa
[4] Matławska I., Farmakognozja, Poznań 2008r
