KOZIERADKA POSPOLITA (łac. Trigonella foneum graecum) roślina jednoroczna o długim, polowym korzeniu, łodydze wzniesionej do 60 cm wysokości, słabo rozgałęzionej, w górnej części owłosionej, wyglądem przypomina trochę koniczynę. Liście ogonkowe, złożone przylistkowe z przylistkami miękko owłosione, z wierzchu ciemnozielone, od spodu szarozielone. Kwiaty na krótkich szypułkach, bladożółte, wyrastające pojedynczo lub parami z pachwin liści. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Owocem jest długi, wąski, żółtobrunatny strąk, przypominający rogi koziorożca, zawierający 12-20 nasion. Nasiona są kształtu romboidalnego podobne do kamyków jasnobrunatne, twarde, zachowują zdolność kiełkowania przez 2 lata. Kozieradka jest rośliną miododajną. Cała roślina ma silny, charakterystyczny zapach. Pochodzi z rejonu morza Śródziemnego. Występuje w Indiach, Chinach, wschodniej Afryce, została przetransportowana również do Ameryki Północnej. Uprawiana w wielu krajach, także w Polsce. W Indiach wchodzi w skład przyprawy curry.
Surowiec i podstawowe substancje:
Surowcem zielarskim są nasiona kozieradki. Młode liście smakują jak świeża fasolka szparagowa. Wymaga gleby żyznej, przepuszczalnej, bogatej w wapń. Nie znosi gleb kwaśnych, zimnych. Rozmnaża się z nasion. Dobrym przedplonem są okopowe. Nasiona wysiewa się do gruntu wczesną wiosną, po około 2 tygodniach ukazują się wschody. W warunkach klimatycznych Polski zbioru nasion dokonuje się pod koniec sierpnia i we wrześniu.
Surowiec zawiera do 45 % związków śluzowych, saponiny steroidowe, flawonoidy, lipidy, sterole, związki białkowe, cholinę, trygonelinę, olejek, witaminę PP oraz związki mineralne.
Właściwości:
Nasiona kozieradki posiadają właściwości wykrztuśne, przeciwzapalne, tonizujące, mlekopędne, wywołujące menstruację, zmiękczające skórę, gojące. Nasiona kozieradki pospolitej pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego i trzustki, ułatwiają trawienie pokarmów i przyswajanie ich składników, przez co powodują uchwytny przyrost wagi ciała. Właściwości goryczkowe kozieradki są wykorzystywane w przypadku zaburzeń trawiennych, pobudzają czynność krwiotwórczą szpiku kostnego i przyczyniają się do zwiększenia ilości czerwonych krwinek. Śluz zawarty w nasionach kozieradki działa osłaniająco i pomaga przy zapaleniu oskrzeli. Kozieradka wykazuje również działanie obniżające poziom cukru i cholesterolu we krwi. Jest całkowicie bezpiecznym środkiem pobudzającym laktację u karmiących matek. Uważana jest też za zioło stymulujące wzrost piersi. Odwar z kozieradki stosuje się do okładów ropnych zapalenia skóry, także na wrzody, czyraki, rany, obrzęki i opuchlizny oraz w stanach zapalnych skóry. Można używać odwaru do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych i przy bólach gardła, stosuje się go również jako lek ogólnie wzmacniający, pobudzający wydzielanie soku żołądkowego i ułatwiający trawienie.
(1) Nowak, T.Z., Zioła dla zdrowia dzieci
(2) Senderski M.E., Prawie wszystko o ziołach
