MALINA WŁAŚCIWA ( łac. Rubus idaeus L. ) krzew wyrastający do 2 m wysokości, o pędach prostych lub łukowato wygiętych, pokrytych cienkimi, brunatnoczerwonymi kolcami. Młode pędy są płonne, dopiero w drugim roku kwitną, owocują i częściowo drewniej, później zamierają. Liście ogonkowe złożone z 3-5 lub 7 listków z wierzchu prawie nagie, od spodu filcowato-owłosione, biało-szaro-zielone. Listek środkowy, długoogonkowy, listki boczne siedzące. Listki zaostrzone, o brzegu ostropiłkowatym. Kwiaty małe, białe zebrane w grona lub baldachogrona. Malina kwitnie w maju i czerwcu. Owoce dojrzewają od końca czerwca, w lipcu i sierpniu. Owoc zbiorowy składa się z drobnych soczystych pestkowców. Owoce maliny są czerwone, pięknie pachną i są bardzo smaczne. Malina występuje w klimacie chłodnym lub umiarkowanym na półkuli północnej. W Polsce występuje pospolicie na trenie całego kraju w lasach, na polanach, wyrębach, w zaroślach, na zboczach i w górach. Zaliczana jest do najstarszych roślin zbieranych przez człowieka. Obecnie uprawiana jest w wielu odmianach, różniących się wielkością owoców, ich barwą oraz smakiem i zapachem.
Surowcem zielarskim jest owoc maliny, świeży i suszony (łac. Rubi idaei fructus, recens, siccatus) oraz liść maliny (łac. Rubi idaei folium). Owoce zbiera się świeżo dojrzałe i zdrowe w czasie suchej pogody do płaskich łubianek i szybko przenosi się do suszenia lub wykorzystuje świeże. Owoce przejrzałe lub wilgotne łatwo gniotą się w czasie transportu, puszczają sok, łatwo się psują, a w czasie suszenia zlepiają się i brunatnieją. Przetrzymywane długo przed suszeniem mogą pleśnieć. Zebrane w odpowiednim czasie i prawidłowo wysuszone owoce powinny zachować naturalną barwę i przyjemny zapach.
Liście maliny zbiera się wiosną i latem, zarówno ze stanu naturalnego, jak i z plantacji produkcyjnych. Na surowiec zielarski przeznacza się listki zdrowe, bez plam, młode, ale już dobrze wyrośnięte. Po zerwaniu listki układa się luźno w płaskich koszach i przenosi się do suszenia.
Owoce mają doskonale właściwości smakowe, dietetyczne i spożywcze. Zawierają kwasy organiczne, m.in. cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, pektyny, antocyjany, cukry, związki śluzowe, lotne związki zapachowe, wśród nich alfa – i beta- jonon oraz keton malinowy, w ilości 3 – krotnie wyższej w malinach dziko rosnących niż w malinach uprawianych.
W owocach znajduje się też bogactwo witamin tj : C, E, B1, B2, B,6, związki mineralne potasu, magnezu, wapnia i żelaza. Liście malin zawierają garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, związki żywicowe i sole mineralne, m.in. żelaza, miedzi i wapnia.
Owoce maliny ludzie spożywali od najdawniejszych czasów. Roślina znana jest i uprawiana od kilku tysięcy lat. Używano jej nie tylko jako pożywienie, ale również jako lek.
Ze świeżych owoców uzyskuje się syrop malinowy (łac. Sirupus Rubi idaei), który jest używany do poprawiania smaku leków, szczególnie dla dzieci Owoce suszone są składnikiem mieszanek ziołowych o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym.
Napary z liści stosuje się pomocniczo w biegunce i nieżytach przewodu pokarmowego. Wykorzystywane są również do płukania jamy ustnej i gardła.
(1) M.E. Senderski Prawie wszystko o ziołach
(2) Wydawnictwo Naukowe PWN Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa
