PORZECZKA CZARNA ( z łac. Ribes nigrum ) krzew o pędach wzniesionych, osiągających 1-2 m wysokości. Kwitnie w kwietniu i maju. Owoce ma duże, czarne o charakterystycznym zapachu. Porzeczka czarna występuje w Europie, Azji i Ameryce. W Polsce spotkać jak można w niedużych skupiskach leśnych i zaroślach, nad brzegami rzek jak również w podszyciach olchy, ale także jest rośliną uprawianą w ogródkach i na działkach. Surowce zielarskie są pozyskiwane ze specjalnie prowadzonych upraw. Jest rośliną częściową podlegającą ochronie.
DZIAŁANIE I PODSTAWOWE SUBSTANCJE :
Porzeczka czarna była znana już od czasów średniowiecza. Owoce używane są w stanach zapalnych jamy ustnej, w anginie, w chorobach reumatycznych, w nadciśnieniu, w kamicy moczowej i w biegunkach. Owoce czarnej porzeczki zawierają glikozydy cyjanidyny i delfinidyny, Wit. C, witaminy z grupy B, kwas cytrynowy, pektyny, kwasy organiczne, garbniki. Witaminy P, A ale również związki mineralne z zawartością boru, potasu i żelaza.
W ziołolecznictwie pozyskiwane są nie tylko owoce ale również liście czarnej porzeczki, które zbiera się w czasie kwitnienia i na początku dojrzewania owoców. Najczęściej liście czarnej porzeczki stosuje się zewnętrznie przy zapaleniach błon śluzowych do płukania jamy ustnej i gardła, oraz na gojące się rany. Odwary z soków stosowane są przy zapaleniach górnych dróg oddechowych, chrypkach oraz kokluszu w dzieci. Liście czarnej porzeczki zawierają flawonoidy, pochodne kwercetyny i izoramnetyny, garbniki, olejki eteryczne, ale również alfa – pinen, geraniol, cymol i limonen, kwasy organiczne, pektyny, barwniki antocyjanowe, znaczne ilości witaminy C i witam z grupy B i sole mineralne z zawartością boru, potasu i żelaza. Dzięki zawartym garbnikom działaś ciągająco na błonę śluzową żołądka i jelit. Liście porzeczki czarnej poprawiają krążenie i czynność serca oraz wykazują właściwości tzw. zmiatania wolnych rodników.
ZASTOSOWANIE
Owoce czarnej porzeczki wykorzystywane są do sporządzania nalewek, przetworów jak równie jako składnik herbatek owocowych. Przetwory dzięki dużej zawartości witamin i antocyjanów zwiększają odporność organizmu na zakażenia i są skuteczne z właściwą dietą w miażdżycy, ze względu na dużą zawartość pektyn. Odwar z liści czarnej porzeczki zmieszany z sokiem z owoców stosuje się w zapaleniu górnych dróg oddechowych, chrypkach oraz kokluszu u dzieci. Natomiast z liści porzeczki czarnej przygotowuje się odwary i napary. Odwary stosowane są przy zapaleniach błon śluzowych do płukania jamy ustnej i gardła w postaci okładów na trudno gojące się rany, natomiast napar stosuje się przy kamicy nerkowej i stanach zapalnych pęcherza moczowego, także przy owrzodzeniach przewodu pokarmowego. Napary z liścia porzeczki czarnej działają jak środki przeciwgorączkowe i napotne, ale również jakoś środki przeciwzapalne przy nieżytach żołądka oraz jelit. Napar z liścia czarnej porzeczki wspomaga leczenie w chorobach reumatycznych. Odwary z liścia porzeczki czarnej działają jako środek moczopędny i przeciwzapalny w dolegliwościach żołądkowych, stosowany jest do użytku zewnętrznego jako kompres na wrzody i owrzodzenia żylakowe, ale również może być stosowany jako płukanka jamy ustnej i gardła przy zapaleniach błon śluzowych.
M.E. Senderski Prawie wszystko o ziołach
