Szałwia lecznicza (z łac. Salvia officinalis) jest rodzajem półkrzewów z rodziny jasnotowatych.
Występuje powszechnie niemal na wszystkich kontynentach. Niektóre źródła podają, że obecnie
znanych jest blisko 1000 (!) jej gatunków, wykorzystywanych zarówno do celów leczniczych, jak i
kulinarnych.
Znana jest od wieków ze swych wyjątkowych prozdrowotnych właściwości, czego dowodem jest
sama jej nazwa – słowo salvia tłumaczy się jako „żywy”, „ocalony”. Już w starożytnej Grecji cieszyła
się sławą rośliny zapewniającej wieczną młodość i nieśmiertelność, a nawet nazywano ambrozją, czyli
pokarmem bogów.
Szałwia liście i nasiona – bogactwo witamin i minerałów
W ziołolecznictwie powszechnie stosowane są liście szałwii, z których produkowane są herbatki, z
których otrzymuje się napar. Liście są prawdziwą skarbnicą dobroczynnych składników i substancji.
Zawierają m.in. witaminy B1, P oraz C, kwasy organiczne i wielofenolowe, żywice, saponiny i
minerały (wapń, potas, magnez, sód, cynk i żelazo). W ich składzie znajdują się też garbniki o
działaniu przeciwbakteryjnym i neutralizującym wolne rodniki, karoten będący naturalnym
antyoksydantem czy karnozol, który hamuje rozwój stanów zapalnych. Ponadto w liściach szałwii są
również flawonoidy, czyli związki o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwutleniających, a także
obfitujący w wiele składników olejek eteryczny.
Wyjątkowym składem mogą się także poszczycić nasiona szałwii hiszpańskiej (Salvia hispanica), czyli
popularne nasiona chia. Zawierają mnóstwo kwasów omega 3, wapnia i żelaza. Odznaczają się
wysoką zawartością pełnowartościowego białka, regulującego trawienie błonnika czy fosforu
wzmacniającego kości. Cechują się też sporą ilością magnezu i potasu wspomagających właściwe
funkcjonowanie układu nerwowego czy antyoksydantów zapobiegających rozwojowi nowotworów.
Szałwia – napar na wiele dolegliwości
Liście szałwii są często wykorzystywane w różnego rodzaju preparatach leczniczych i kosmetycznych,
w tym m.in. tabletkach na ból gardła, kremach do twarzy i ciała, szamponach, odżywkach i maskach
do włosów, ale przede wszystkim w ziołowych naparach i herbatkach. Ze względu na swe właściwości
bakteriobójcze, przeciwzapalne i osłaniające, są polecane w celu wspomożenia prawidłowej pracy
układu pokarmowego, w tym m.in. pobudzenia wydzielania soku żołądkowego, łagodzenia bólu
brzucha i wzdęć czy regulacji perystaltyki jelit. Napar z szałwii nadaje się także do płukania jamy
ustnej w przypadku kłopotów z dziąsłami i aftami, czy też w anginie. Napar z szałwii zalecany jest
przez lekarzy, jako naturalna metoda na zatrzymanie laktacji. Picie naparu 2-3 razy dziennie przez 7-
10 dni hamuje wydzielanie mleka z piersi.
Bardzo ostrożnie do naparów z szałwii powinny natomiast podchodzić kobiety w ciąży. Roślina
zawiera w składzie tujon, który w nadmiernych ilościach ma działanie naskurczowe oraz pobudzające
ośrodkowy układ nerwowy. Dlatego też, mimo że nie ma jednoznacznych dowodów naukowych
wskazujących na szkodliwość tego zioła dla ciężarnych, napar z szałwii mogą one pić z maksymalnie 1-
2 g zaparzonego suszu co kilka dni.
